In Memoriam Bas van der Vlies (gepubliceerd in "nestor "dec. 2021
23 december 2021In memoriam Bas van der Vlies
Door Frans Weisglas
Bas van der Vlies was het langst dienende Tweede Kamerlid sinds de Tweede Wereldoorlog. De 29 jaar die van der Vlies lid was van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, overlapten volledig met mijn bescheiden 24 jaar. Voor mij was er dus nooit een Tweede Kamer zonder collega van der Vlies.
Wat was van der Vlies voor een man. Dat is voor iemand van buiten zijn kring en leefwereld best moeilijk te zeggen. Maar denkend aan Bas - en zijn markante ogenschijnlijk strenge verschijning voor me ziend - komen meteen woorden als aardig, hoffelijk, galant en authentiek naar voren. Hij liet iedereen - ook uitgesproken levensbeschouwelijke en politieke tegenstanders - in hun waarde en riep daarmee als vanzelfsprekend hetzelfde bij anderen tegenover hem op.
Maar van der Vlies was tegelijkertijd standvastig en vasthoudend op de inhoud. Die inhoud, met altijd de medemens centraal, stond bij hem voorop. Zijn vizier was gericht op de lange termijn en op het helpen oplossen van korte termijn misstanden. Hij speelde nooit op de persoon. Zijn taal was mooi, klassiek en soms wat barok. Aan grof taalgebruik van anderen kon hij zich – terecht - ergeren en dat liet hij dan duidelijk merken. Ook weer op een hoffelijke manier. Van der Vlies hield zich immer ver van de waan van de dag.
De uitgangspunten en belangrijkste standpunten van de SGP zijn eigenlijk sinds de oprichting in 1918 nauwelijks veranderd. Maar Bas van der Vlieswist deze zodanig te vertolken dat het isolement waarin de SGP lang in de Nederlandse politiek verkeerde voor een deel werd doorbroken. Onder zijn leiding werd de kleine fractie gerespecteerd en werd de SGP in toenemende mate een factor van betekenis in het politieke krachtenveld. Dat was de verdienste van Bas van der Vlies. Al moet daar wel aan toegevoegd worden dat de getalsmatige verhoudingen in de Tweede Kamer daar ook aan bijdragen. De SGP was vaker nodig om tot een meerderheid te komen .Van der Vlies heeft deze positie knap en altijd met open vizier gebruikt. Zijn opvolger Kees van der Staaij plukt daar nu nog de vruchten van.
Bas had ook humor en kon zichzelf relativeren. Er zijn veel voorbeelden van die humoristische kant van hem. Zelf hou ik van de anekdote dat een journalist na een vertrouwelijk overleg aan hem vroeg wat er besproken was en van der Vlies vroeg: “Kan je een geheim bewaren?”. “Ja”, antwoordde de journalist, waarop van der Vlies zei: “Ik ook.”, terwijl hij in zijn donkere pak weg beende en de journalist vertwijfeld achterliet.
Of zijn reactie op de vraag hoe hij op de snelweg langs de reclameborden voor Sloggi damesondergoed reed: “Vooral op het verkeer letten, vooral op het verkeer letten.”
Toen ik Kamervoorzitter was, was Bas van der Vlies regelmatig mijn steun en toeverlaat bij lastige staatsrechtelijke en procedurele kwesties. Als ik het in de voorzittersstoel soms lastig had in een procedureel debat en ik vervolgens Bas naar de interruptiemicrofoon zag lopen, wist ik: ‘Het komt goed.’ Ik ben hem daar altijd dankbaar voor geweest.
Bas van der Vlies was ingenieur en leraar, maar als ware SGP- er, had hij toch ook altijd iets van de dominee in zich. “Als het spreekgestoelte in de Kamer nooit een kansel wordt, moet je je afvragen of je het wel goed doet.”, zei hij. “Voor van der Vlies was het ‘Zo waarlijk helpe mij God almachtig’ geen dode formule, maar een levende werkelijkheid.”, zei zijn opvolger Kees van der Staaij, na het overlijden van Bas van der Vlies.
Bas, je collega’s gedurende je 29- jarig Kamerlidmaatschap en vele anderen zullen je missen en met respect en enorme waardering aan je blijven denken. Als mens, als collega en voor velen ook als ‘vrind’, zoals jij je trouwe steun en toeverlaat Menno de Bruijne noemde. Dank voor wie je was.
Archief