Voordracht Hoekstra tot EU Commissaris is een miskleun
29 augustus 2023Tien argumenten tegen de voordracht van Wopke Hoekstra als Eurocommissaris.
(ook geplaatst op de website van de Volkskrant op 28 augustus 2023)
1.Met de voordracht van hun collega Hoekstra gaat het kabinet voort op de weg van de naar binnen gerichte bestuurscultuur. Zeker een demissionair kabinet zou iedere schijn van vriendenpolitiek en banencarrousel moeten vermijden. Zoals blijkt uit veel reacties sinds de bekendmaking van deze beslissing draagt ook deze gang van zaken weer bij aan vermindering van het vertrouwen in de politiek.
2.Hoekstra was tot kort geleden het wankelend boegbeeld van een partij in verval. Onder zijn politieke leiding verloor het CDA verkiezingen, staat het zeer laag in alle peilingen en toont het een beeld van interne verdeeldheid. Dat is geen kabinetsverantwoordelijkheid, maar waarom juist de gevallen voorman van deze partij “belonen “. Dat versterkt het beeld van vriendenpolitiek en in de eigen Haagse wereld leven.
3. Het demissionaire kabinet heeft als taak , op verzoek van het Staatshoofd, om tot er een nieuw kabinet is aangetreden alles te doen in het belang van het land. Het tussentijds vertrek van bewindslieden is dat niet. Ervaring , ingewerkt zijn op het ministerie en contacten verdwijnen en een nieuwe minister moet dat alles voor (hopelijk)korte tijd opbouwen. Demissionair Rutte 4 heeft de les van demissionair Rutte 3 niet geleerd. Minister Hoekstra laat alles uit handen vallen en zijn collega’s en een nieuwe minister mogen de brokstukken oppakken.
4.Dat voortijdig vertrek ongewenst is geldt voor alle bewindslieden, maar in deze tijd wel in het bijzonder voor de minister van Buitenlandse Zaken. Vanaf het begin van de inval van Rusland in Ukraine heeft Nederland een zeer actieve en substantiële rol gespeeld bij het mobiliseren en geven van alle soorten noodzakelijke steun aan Ukraine. De minister –president en de ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken vervullen daarbij een cruciale rol. Zij zijn op de hoogte van de situatie in en rond de oorlog en hebben uitstekende contacten met de hoofdrolspelers in Ukraine en alle betrokken landen in de Europese Unie en de NAVO en daarbuiten. Terecht zei premier Rutte nog kort voor de val van zijn kabinet dat een kabinetscrisis ongewenst was met het oog op de oorlog. En nu is het kabinet wel gevallen en vertrekt ook nog de minister van Buitenlandse Zaken voortijdig.
5.Daar komt nog eens bij dat het ministerie van Buitenlandse Zaken tijdens de vier kabinetten Rutte een ware duiventil is geweest .Liefst negen ministers van Buitenlandse Zaken zijn in die vier kabinetten versleten. En nu treedt binnenkort in het demissionaire kabinet minister nummer 10 aan. Slecht voor de continuïteit van het beleid en de positie van Nederland in het buitenland.
6.Er was overduidelijk wrevel binnen het kabinet over de voordracht van Hoekstra. Vooral bij de bewindslieden van D66. Minister Kaag zei dat met zoveel woorden. Volgens haar zou haar partij goede kandidaten voor de opvolging van Frans Timmermans in Brussel hebben gehad. Zij noemde de bewindslieden Ollongren, Vijlbrief en Jetten en ook zichzelf. Achtereenvolgens net als Hoekstra verantwoordelijk voor het Ukrainebeleid, voor Groningen, voor het Nederlandse klimaatbeleid ( en net gekozen als D66 lijsttrekker)en voor onze financiën en de komende begroting. Over verantwoordelijkheidsgevoel gesproken.
7.Het kabinet wil dat Hoekstra in de Commissie de klimaatportefeuille van Timmermans overneemt. Maar op uitgesproken opvattingen over een voortvarend klimaat- en natuurbeleid hebben we minister Hoekstra de afgelopen jaren niet kunnen betrappen. Integendeel , het was CDA leider Hoekstra die het stikstofbeleid uit het regeerakkoord en dus de bescherming van de natuur wenste te vertragen.
8.Tijdens de Coronacrisis was minister van Financiën Hoekstra binnen de Europese Unie een geharnaste tegenstander bij het opzetten van een Corona steunfonds voor met name de zuidelijke landen in de Europese Unie. Dat leidde tot grote wrevel bij die landen en dat zullen zij en hun politici in het Europese Parlement niet zijn vergeten.
9.Het is mede om de laatste twee punten dan ook te verwachten dat een groot aantal fracties in het Europese parlement bijzonder kritisch zal zijn over de benoeming van Hoekstra tot Eurocommissaris. Dat is al meteen na de voordracht door Nederland gebleken. Het kabinet had dat kunnen verwachten. Ik verwacht niet dat het parlement de benoeming zal blokkeren, maar of Hoekstra de klimaatportefeuille krijgt is nog maar de vraag.
10.Is Hoekstra volslagen ongeschikt voor de functie van Eurocommissaris? Nee, natuurlijk niet. Hij is een ervaren bewindsman op Financiën en Buitenlandse Zaken en die ervaring kan hem in Brussel te pas komen. Maar, in het licht van alle bovenstaande bezwaren, waarom juist hij. Interne Haagse overwegingen en misplaatste collegialiteit hebben hierbij de belangrijkste rol gespeeld .Terwijl er de nodige goede andere opvolgers voor Timmermans waren. Denk aan D66er Tom de Bruijn, uitstekend oud- ambassadeur bij de Europese Unie en een van die negen oud- ministers van Buitenlandse Zaken en vooral aan Diederik Samsom, de volledig ingewerkte kabinetschef van Frans Timmermans en voormalig leider van de PvdA. Ook binnenlands politiek was dat een stuk handiger geweest dan de voordracht van de eigen demissionaire vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken.
Frans Weisglas is oud- Voorzitter van de Tweede Kamer en voormalig Europawoordvoerder van de VVD fractie.
Archief